سنت تدفین دوره فرهنگی آغاز ایلامی بر اساس مدارک باستان شناسی

یکی از کارآمدترین روش های شناخت و بازسازی جوامع باستانی، مطالعه و بررسی قبر و بقایای موجود در آن است. از این طریق می توان با جنبه های گوناگون زندگی متوفیان آشنا شد و در نتیجه به بازسازی اجتماعی که در آن می زیسته اند، پرداخت. با بررسی این اشیاء نه تنها برخی از اشکال زندگی مادی افراد یک جامعه باستانی روشن می شود، بلکه گوشه هایی از اعتقادات، باورها و وضعیت زندگانی معنوی آن ها نیز بر ما و آیندگان معلوم می گردد. در فصل نخست با طرح پرسش ها، فرضیه و اهداف، ساختار و روند پژوهش بر آن اساس پایه ریزی گردید. در فصل دوم ابتدا شرحی در ارتباط با دوره فرهنگی مورد نظر و پراکندگی جغرافیایی آن انجام خواهد گرفت تا زمینه مناسبی را برای ورود به مبحث اصلی فراهم کرده باشیم. به منظور داشتن چارچوبی مناسب برای بررسی تدفین های این دوره، مناطق گسترش جغرافیایی این دوره، بر اساس منطقه بندی حوزه های فرهنگی باستان شناسی، تفکیک شده اند. از آنجا که فرهنگ انسان ادامه فرهنگ گذشته است، در فصل دوم نخست به صورت خلاصه تدفین، گونه های مختلف آن و در نهایت تدفین در دوره پیش از آن معرفی می شوند. سپس در فصل سوم تدفین های آغاز ایلامی هر محوطه متناسب با گونه و ساختار توضیح داده خواهند شد. پس از تهیه بانک اطلاعاتی و بررسی تدفین های آغاز ایلامی نشان از یک سنت تدفین یکسان در جوامع آغاز ایلامی تشخیص داده شد؛ در این سنت بیشتر کودکان و نوزادان درون خمره یا کوزه دفن می شد. این امر متناسب با رتبه اجتماعی اشخاص و خانواده ی آن ها ارزیابی می گردد. بخشی از تدفین ها دارای اشیایی هستند که در کنار جسد قرار گرفته اند. با توجه به اینکه دفن اجساد در زیر فضای معماری نیز بدست آمد، باید به این نکته نیز اشاره شود که این سنت، بعد از دوره نوسنگی به طور کامل از بین نرفت و در کنار تدفین در قبرستان، اجساد در فضای معماری در این دوره نیز دفن می شدند. این امر می تواند نشان دهنده ی اهمیت شخص متوفی برای خانواده او و بازگو کننده این واقعیت باشد که اشخاص متوفی می توانستند در کنار خانواده خود و همراه با متعلقات خود به خاک سپرده شوندبرخی از محوطه ها دارای قبرستان هستند در حالیکه از برخی دیگر ،قبرستانی بدست نیامده است.عدم دستیابی به قبرستان در محوطه های دیگر ممکن است به این دلیل باشد که این جوامع اجساد خود را در جای دیگر دفن می کردند که کاوش های باستان شناسی هنوز نتوانسته است به آن ها دست یابد و یا به دلیل وجود سنت تدفین دیگری باشد که هنوز بر ما شناخته نشده است. در فصل بعدی تمامی تدفین ها بر اساس گونه های مختلف تدفین در این دوره طبقه بندی و مورد بررسی قرار می گیرند و در این بررسی گور نهاده ها بر اساس شناخت جنس آن ها، کاربرد های احتمالی آن ها نیز پیشنهاد گردید. در فصل پایانی نتایج بدست آمده از گونه های مختلف تدفین افق آغاز ایلامی در ایران بررسی و جمع بندی نهایی ارائه گردید.